Nauczyciele ostrzegają, że nadmiar technologii w szkołach powoduje problemy w edukacji; 71% z nich sugeruje, aby podczas lekcji częściej korzystać z podręczników i zeszytów ćwiczeń.

Nowe badania przeprowadzone w Europie na zlecenie firmy Epson pokazują, że 71% nauczycieli i 63% rodziców chce, żeby w klasie częściej korzystano z materiałów drukowanych, takich jak podręczniki czy karty pracy.

Te wyniki zebrano po latach intensywnych inwestycji w technologie szkolne, ze szczególnym naciskiem na wyposażenie uczniów z zachodniej Europy w laptopy.[1] Obecnie nauczyciele wyrażają zaniepokojenie (40%), że laptopy i tablety mogą mieć szkodliwy wpływ na proces nauczania. Z kolei zdecydowana większość zarówno nauczycieli, jak i rodziców (86%) dostrzega pozytywne skutki wykorzystania w szkole tradycyjnych drukowanych podręczników i ćwiczeń.

Badania statystyczne potwierdzają, że dzieci uczą się lepiej z materiałów papierowych niż z ekranów.[2] Niektóre rządy europejskie reagują na te wyniki. W lutym 2024 r. Lotta Edholm, szwedzka minister ds. szkolnictwa, powiedziała: „Środowiska analogowe, wykorzystujące narzędzia analogowe stwarzają najlepsze warunki do rozwijania podstawowych umiejętności czytania i pisania”. Zapowiedziała ona inwestycje w podręczniki o wartości 44 mln euro rocznie od 2024 r.[3]

Zwłaszcza w zakresie, w jakim tablety i laptopy mogą wpływać na lekcję, aż 86% nauczycieli wskazało na jedno lub więcej wyzwań. Prawie dwie piąte (39%) twierdzi, że zaobserwowało spadek umiejętności czytania, 27% zauważyło pogorszenie zapamiętywania wiedzy, 25% zauważyło spadek zaangażowania, a 16% widzi zależność między uczeniem się z ekranów a spadkiem wyników.

Prawie dwie trzecie (63%) nauczycieli twierdzi, że tradycyjne papierowe podręczniki i karty pracy poprawiają czytanie, podczas gdy 47% nauczycieli i 42% rodziców twierdzi, że pozwalają one na lepsze przyswojenie wiedzy. Ponadto 44 proc. nauczycieli i 46 proc. rodziców twierdzi, że materiały te lepiej wspierają różne style uczenia się.

40% nauczycieli zgadza się, że ustawodawca powinien zadać sobie pytanie, czy wprowadzenie laptopów czy tabletów jest zawsze dobrym rozwiązaniem, a połowa (50%) twierdzi, że decydenci nie mają wystarczającego kontaktu ze środowiskiem szkolnym, by móc formułować najlepsze rekomendacje. Wydaje się oczywiste, że zamówienia publiczne w sektorze edukacji powinny uwzględnić te opinie.

Wielu rodziców twierdzi ponadto, że kwestia zbyt długiego czasu spędzanego przed ekranem często bywa źródłem konfliktów z dziećmi[4], a 58% zgadza się, że posiadanie laptopów w szkołach utrudnia im zarządzanie czasem spędzanym przed ekranem w domu, zwłaszcza gdy praca domowa jest odrabiana online.

Zastanawiając się nad rozwiązaniem tego problemu, ponad połowa rodziców (52%) i nauczycieli (57%) domaga większej równowagi w korzystaniu z technologii w szkole, tak aby była pomocna w nauczaniu. Wymaga to hybrydowego podejścia do uczenia się, w którym zarówno zasoby cyfrowe, jak i papierowe są wykorzystywane razem.

„Nasze badania dowodzą, że rodzice i nauczyciele chcą równowagi i większego wykorzystania papieru w salach lekcyjnych — taka informacja ze strony producenta drukarek może wydawać się podejrzana, ale wyniki mówią same za siebie”, powiedział Karl Angove, wiceprezes Epson Europe i dyrektor zarządzający Epson Iberia. W opinii większości badanych papierowe materiały edukacyjne, takie jak podręczniki i karty pracy, poprawiają umiejętność czytania. Technologia ma swoje miejsce w szkole i powinniśmy uczyć dzieci, jak z niej korzystać, należy nią jednak ostrożnie zarządzać, tak aby pomagała, a nie rozpraszała czy hamowała rozwój.

„Twórcy polityki edukacyjnej powinni wziąć pod uwagę opinie i wyniki badań wskazujące, że dzieci lepiej uczą się z materiałów papierowych niż z ekranów. Również producenci technologii powinni przyjrzeć się tym danym i wyposażyć szkoły w narzędzia, których potrzebują, by jak najlepiej wspierać procesy nauczania”.